ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΜΟΥ ΕΣΤΕΙΛΕ Ο Α. ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Απόστολος Αλεξόπουλος, φοιτητής στο Πολυτεχνείο του ΑΠΘ, βρέθηκε σε μια από τις εκδηλώσεις μας στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης κι εκεί πληροφορήθηκε για τη λειτουργία της Λέσχης Ανάγνωσης Ενηλίκων κι εξέφρασε την επιθυμία να την παρακολουθήσει.

Έτσι, λοιπόν, τον ενημέρωσα για την επόμενη συνάντησή μας, η οποία ήταν στις 29 Μαΐου, όπου και παραβρέθηκε. Τον είδα που κρατούσε σημειώσεις και τον άκουσα να κάνει πολλές και διάφορες ερωτήσεις στον συγγραφέα Αργύρη Παυλιώτη που ήταν μαζί μας κι έτσι σκέφτηκα να του ζητήσω να μου στείλει ένα κείμενο στο οποίο θα γράφει για την εμπειρία του από τη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης. Ο Απόστολος, αν και διάγει την εξεταστική περίοδο, όπως όλοι οι φοιτητές, τηρώντας την υπόσχεσή του, μου έστειλε το παρακάτω κείμενο συνοδευόμενο από τη φωτογραφία όπου φαινόμαστε σχεδόν όλοι όσοι είμασταν εκείνο το απόγευμα εκεί. Αξίζει να δει κανείς με τα μάτια ενός νέου ανθρώπου, την εμπειρία που αποκομίζουμε από τη συμμετοχή σε μια αναγνωστική ομάδα.



Συναντήσεις Ανθρώπων που δεν Εφησυχάζονται

Η αίθουσα ήτανε γεμάτη κόσμο. Άνθρωποι όλων των ηλικιών καθόντουσαν γύρω-γύρω και δίπλα στο τραπέζι καθότανε κι ο συγγραφέας, ο κ. Αργύρης Παυλιώτης. Εκεί υπέγραφε τα βιβλία των καλεσμένων. Τι πιο όμορφο από το να έχει κάποιος ένα βιβλίο που στην πρώτη του λευκή σελίδα να του έυχεται ο ίδιος ο συγγραφέας του να πραγματοποιήσει το όνειρό του; Τι πιο όμορφο από το να κρατάει κάποιος σφιχτά το χέρι του δημιουργού ενός ολόκληρου κόσμου που κινείται με ελιγμούς, παράλληλα στον δικό μας - πολύ πολύπλοκο για να ξεχωρίσουμε σ' αυτόν τα σημαντικότερα στοιχεία του - κόσμο; Η φαντασία και η πραγματικότητα σμίγουνε τότε για λίγες στιγμές.

Γιατί, θα αναρρωτιέται κανείς, να πάει σε μία λέσχη ανάγνωσης; Γιατί να πάει και να μιλήσει με ανθρώπους που δεν ξέρει; Γιατί να ρωτήσει τον συγγραφέα ενός βιβλίου γι' αυτό, αφού δεν μπορεί να το αλλάξει εφόσον ήδη εκδόθηκε; Η απάντηση είναι πολύπλευρη. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Μεγάλοι αυτοκράτορες και φιλόσοφοι της αρχαιότητας συμφώνησαν ότι ο υπέρτατος σκοπός του ανθρώπου είναι να συμβιώνει αρμονικά με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Ο άνθρωπος, είπε κάποιος, δεν νοείται σαν ύπαρξη εκτός κι αν θεωρηθεί σε σχέση με άλλον ή άλλους ανθρώπους! Μπορεί λοιπόν ο άνθρωπος να μην είναι άνθρωπος αν τον θεωρήσουμε απομονωμένο από τους υπόλοιπους ανθρώπους; Μπορεί. Μία λέσχη ανάγνωσης να είναι ένα άθροισμα ανθρώπων που θέλουνε να αναρωτιούνται μαζί για μία - δύο ώρες κάθε μήνα. Εκεί βλέπει κανείς ανθρώπους όλων των Δρόμων: ο ψυχίατρος, η φιλόλογος, ο φοιτητής, η νοικοκυρά, ο καλλιτέχνης, η ζωγράφος, ο συγγραφέας και άλλοι άνθρωποι που ποιος ξέρει σε ποιον Δρόμο βαδίζουνε. Η συνάντηση δεν έχει καμία απαίτηση από το κάθε μέλος της. Δεν χρειάζεται να διαβάσει κάποιος το βιβλίο που αποφασίστηκε για τον μήνα, δε χρειάζεται να μιλήσει κάποιος αν δε θέλει. Αντίστροφα, όποιος θέλει μπορεί να σχολιάσει, να ρωτήσει, να κάνει μια μικρή συζήτηση είτε με τον συγγραφέα είτε με τους άλλους παρευρισκόμενους.

Όμως το σημαντικότερο απ' όλα είναι η εμπειρία. Με κάποιο μαγικό τρόπο, το να πάει κάποιος σε μία τέτοια απλή συνάντηση προσθέτει εντελώς νέες και σημαντικές εικόνες στο νου του. Βγαίνει από εκεί πιο ενημερωμένος, πιο πλούσιος, πιο σημαντικός, ακόμα και αν κατάλαβε μόνο λίγα από όσα ειπώθηκαν - το υποσυνείδητο φροντίζει γι' αυτό στην αφάνειά του. Κι αυτό γιατί μία εμπειρία πολλών ανθρώπων που συζητάνε ελεύθερα και, κυρίως, ο καθένας ειλικρινά, και όπου ο καθένας έχει τη δική του γνώμη, είναι πλέον πολύ σπάνια. Άλλο πράγμα μια παρέα που κάθονται μαζί σε μια καφετέρια και μιλάνε σε πηγαδάκια, και άλλο πράγμα μία ομάδα ανθρώπων διαφορετικών έως άσχετων μεταξύ τους να έχουνε την ευκαιρία να ρίξουνε όλοι τις ιδέες και τις απορίες τους στο κοινό τραπέζι, όπου όλοι τις βλέπουνε και τις ακούνε.

Τι είναι ωριμότητα; Ποια τεχνάσματα βοηθούν τον συγγραφέα; Ποια είναι τα πραγματικά ερεθίσματα του βιβλίου; Γιατί τα ταλαντούχα παιδιά περιθωριοποιούνται; Πώς δένει ή γιατί δε δένει το παρελθόν και το μέλλον; Ποιος έχει αισιόδοξη και ποιος απαισιόδοξη στάση ζωής; Η λογοτεχνία μας εμπλουτίζει με ζωές που δεν μπορούμε να ζήσουμε; Τι έχει ένα βιβλίο σαν πυρήνα; Πού πάει η κατάσταση σήμερα; Αυτές και άλλες πολλές κρίσιμες ερωτήσεις τέθηκαν στην πρώτη συνάντηση που παρακολούθησα. Και απολάμβανα τις διαφορετικές φωνές, τα αλλιώτικα πρόσωπα, τα πολλά στυλ, τις αντικρουόμενες αντιλήψεις.

Μία Λέσχη Ανάγνωσης είναι απλά μία ομάδα ανθρώπων που ενδιαφέρονται για την αυτοβελτίωσή τους. Στο μέλλον θα οργανώνονται και βραδιές προβολής και σχολιασμού σπουδαίων ταινιών - ένα μικρό σινεμά που δε θα βλέπει κανείς μόνο το έργο, αλλά και θα ακούει και πολλές διαφορετικές απόψεις γι' αυτό. Και για όσους ενδιαφέρονται, οι φίλοι του συλλόγου θα ασχοληθούνε στο μέλλον και με βιβλία τα οποία μας βοηθάνε να διαβάζουμε καλύτερα τα βιβλία! Πόσα αλήθεια μπορούμε να πάρουμε από ένα βιβλίο αν αυτό είναι Δυνατό αλλά κι Εμείς είμαστε δυνατοί αναγνώστες;

Πολλές φορές ένα βιβλίο μπορεί να μας δείξει το Δρόμο που μάταια αναζητούσαμε σε λάθος μονοπάτια επί χρόνια πριν το διαβάσουμε σωστά... Ναι, υπάρχουν αυτά τα βιβλία. Ναι, υπάρχουνε σήμερα οι απαντήσεις σε όλα μας τα προβλήματα. Αρκεί να τις ψάξουμε. Μπαίνοντας σε μία λέσχη ανάγνωσης ξεκινάμε αυτήν μας την Οδύσσεια ευχάριστα: ένα ταξίδι ενός εκατομμυρίου λευγών ξεκινά με ένα μόνο βήμα.

Απόστολος Αλεξόπουλος.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Ευχαριστώ τον Απόστολο για το πολύ ενδιαφέρον κείμενό του, για τον ιδιαίτερο, δικό του, ορισμό, που έδωσε στη Λέσχη Ανάγνωσης, "Λέσχη Ανάγνωσης είναι μια ομάδα ανθρώπων που ενδιαφέρονται για την αυτοβελτίωσή τους.." και του εύχομαι να έχει τη δυνατότητα στο μέλλον να παρακολουθεί τις συναντήσεις μας ή να προχωρήσει ακόμη ένα βηματάκι παρά πέρα δημιουργώντας ο ίδιος με φίλους και συμφοιτήτες του μια Λέσχη Ανάγνωσης, την οποία πολύ ευχαρίστως να βοηθήσουμε στο ξεκίνημά της!
Όμως δεν μπορώ να μην εκφράσω και το, μικρό μου έστω, παράπονο:
ούτε μια αναφορά δεν έκανες και στους μαθηματικούς που ήταν στη συντροφιά εκείνο το απόγευμα, βρε Απόστολε, και είμασταν και καμπόσοι!! :):)

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 20/03, ΣΗΜΕΙΩΣΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Παραθέτω το κείμενο που μου έστειλε η συνάδελφος και μέλος της λέσχης Κέλλυ Πάλλα, σχετικά με την τελευταία μας συνάντηση, το Σάββατο 20 Μαρτίου. Η συνάντηση μας φαίνεται πως σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, τουλάχιστον ως προς την πρόκληση, αρχικά, μιας έντονη συναισθηματικής φόρτισης και, στη συνέχεια, μιας αδίρητης επιθυμίας για επιπλέον αναζήτηση και μελέτη.Έχω και προφορικές μαρτυρίες άλλων μελών της λέσχης που επικουρούν την άποψή μου αυτήν, αλλά σας αφήνω να διαβάσετε το κείμενο της συναδέλφου, που τα λέει όλα.

Μετατοπίσεις και Συναινέσεις

Κάθε φορά που επιστρέφω από τις συναντήσεις μας στο Θαλή, προσπαθώ να κάνω έναν μακροσκοπικό απολογισμό: όλοι μας ερχόμαστε στη Λέσχη κουβαλώντας μια διαφορετική αναγνωστική προ-οπτική και το ζητούμενο είναι να συντελεστούν κάποιες μετατοπίσεις από τις αρχικές μας θέσεις.
Στην τελευταία μας συνάντηση με προσκαλεσμένο το συγγραφέα Αργύρη Παυλιώτη υπήρξαν όχι μόνο μετατοπίσεις, αλλά σαν ομάδα φτάσαμε σε ευτυχείς συναινέσεις, αν και μια αόριστη σύγκλιση απόψεων φαινόταν να αναδύεται σταδιακά από καιρό.
Καταλήξαμε ότι μεταξύ επιστήμης και τέχνης (λογοτεχνίας εν προκειμένω) υπάρχουν ισχυροί δίαυλοι επικοινωνίας και τα επιτεύγματα στη μια όχθη επηρεάζουν την άλλη, όπου αφού υποστούν την κατάλληλη προς το είδος επεξεργασία, επιστρέφουν ξανά στην επιστήμη για να συνεχιστεί ο ίδιος κύκλος εμπλουτισμένος κάθε φορά με νέα δεδομένα.
Κατά την άποψή μου η συνάντηση της 20ης Μαρτίου ήταν η πιο επιτυχημένη της αναγνωστικής περιόδου που διανύουμε (2009-10), γιατί με αφορμή το βιβλίο του Αργύρη Παυλιώτη Παράξενοι ελκυστές καταφέραμε να δούμε την έντεχνη σύμπραξη αστυνομικής αφήγησης, θεωρίας των ελκυστών και ψυχανάλυσης.
Θεωρώντας ότι στη Λέσχη εκπροσωπώ μάλλον την πλευρά της λογοτεχνίας (και σίγουρα όχι των μαθηματικών) δηλώνω εδώ απερίφραστα ότι κάτι βιβλία σαν τους Παράξενους ελκυστές κατάφεραν να με απαλλάξουν από το σύμπλεγμα του μη-ειδκού και να θελήσω να μάθω περισσότερα για τη θεωρία του χάους, τα φράκταλς, το Τέλος της βεβαιότητας του Πριγκοζίν και… και… και…
Για το συγκεκριμένο μυθιστόρημa, εκτιμώ ότι συνδυάζει στοιχεία του detective story και του campus murder mystery, δύο είδη που έχουν ως αφετηρία το αίνιγμα του «ποιος το έκανε» και το οποίο απαντιέται μόνο με το τέλος της ιστορίας. Αυτό το τελευταίο περιορίζει το μυθιστόρημα σε μία και ίσως μοναδική ανάγνωση, γιατί άπαξ και μάθεις το δολοφόνο, δύσκολα πιάνεις το βιβλίο δεύτερη φορά, όπως δεν ξαναγελάς το ίδιο με την καρδιά σου, όταν ξανακούσεις το ίδιο ανέκδοτο.
Από την τεχνική της αστυνομικής αφήγησης έχει πάρει
● την ανθρωποκτονία
● τον κλειστό κύκλο υπόπτων
● τον ταλαντούχο ερευνητή που αναλαμβάνει την εξιχνίαση, ενώ η προσωπική του ζωή εξελίσσεται παράλληλα
● το άλυτο πρόβλημα της αληθοφάνειας και της σύμπτωσης- ο ερευνητής αποκλείει έναν –έναν τους πιθανούς ενόχους, γιατί οι πιθανοί ένοχοι αποδεικνύονται αθώοι και πιο απίθανοι αναδεικνύονται δολοφόνοι
● το ρόλο της τεχνολογίας- υπολογιστές που σπάνε οι κωδικοί τους, κάμερες που υποκλέπτουν συνομιλίες, χημικές ενώσεις που μετατρέπονται σε εισπνεόμενα δηλητήρια.
Από το campus murder mystery, υπο-είδος του campus Novel, έχει αξιοποιήσει το περιβάλλον της πανεπιστημιακής κοινότητας, τις φιλοδοξίες, τις ιεραρχίες και τις επακόλουθες από αυτές συγκρούσεις.
Υπηρετώντας με επάρκεια ένα είδος που δίνει έμφαση περισσότερο στην αναφορική (δηλαδή στη μετάδοση πληροφοριών) και λιγότερο στην ποιητική λειτουργία (στη λογοτεχνικότητα) ο Αργύρης Παυλιώτης έγινε μέλος μιας ομάδας ομοτέχνων που εκπροσωπούν την κοινωνιολογική παράμετρο του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Τον γνωρίσαμε, τον ρωτήσαμε, μας απάντησε και αποχωρήσαμε σε θερμό συναινετικό κλίμα.
Οι κορυφαίες στιγμές της βραδιάς ήταν, κατά την άποψή μου, δύο: όταν ο κ. Στέφανος Μπαλής κατέθεσε τον προσωπικό του ελκυστή, την εκτέλεση του 22χρόνου αδελφού του από τους Ναζί το 1944 και όταν η Κατερίνα Καλφοπούλου αβίαστα ομολόγησε ότι ναι, και αυτή γράφει.
Και επειδή δεν μπορώ παρά να υποτροπιάζω στην επαγγελματική διαστροφή, αναφέρω δύο σχετικά βιβλία:
Ανδρέας Αποστολίδης, Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού μυθιστορήματος, Αθήνα, Άγρας, 2009
Συλλογικό, Ανατομία αστυνομικού μυθιστορήματος, Αθήνα, Άγρας, 2009

Μέχρι την επόμενη συνάντηση, καλές αναγνωστικές εμπειρίες.
Κέλλυ Πάλλα

ΟΙ ΠΑΡΑΞΕΝΟΙ ΕΛΚΥΣΤΕΣ του Αργύρη Παυλιώτη.

Όταν έφτασα στις 6.30 μμ στη Λαογραφική Εταιρεία Χαλκιδικής, όπου αυτόν τον καιρό γίνονται οι συναντήσεις της λέσχης ανάγνωσης, ήταν ήδη εκεί αρκετοί φίλοι, παλιά μέλη της λέσχης, αλλά και κάποια νέα μέλη, φίλοι φίλων, που περίμεναν να γνωρίσουν τον συγγραφέα κι όλους εμάς τους υπόλοιπους, που - πιστοί στο μηνιαίο μας ραντεβού - καταφτάναμε ένας ένας, συνεπείς λίγο έως πολύ στην ώρα μας.

Το θέμα της συζήτησης ήταν το βιβλίο με τον πολύ συναρπαστικό τίτλο, (που για τον μη ειδικό επιδέχεται και πολλές ερμηνείες), "ΠΑΡΑΞΕΝΟΙ ΕΛΚΥΣΤΕΣ", και ο συγγραφέας του, ο Αργύρης Παυλιώτης, καθηγητής φυσικής και συγγραφέας, καθόταν ανάμεσά μας, τιμώντας με την παρουσία του τη λέσχη μας και συμμετέχοντας σε μια κουβέντα που έτσι κι αλλιώς έλκονταν σε πολλά και διαφορετικά θέματα, με επικρατέστερο αυτό των...παράξενων ελκυστών!

Τι είναι ένας παράξενος ελκυστής; Θα προτιμούσα να μη μπω στη διαδικασία να δώσω τους ορισμούς ούτε του ελκυστή, ούτε του παράξενου ελκυστή, αλλά να παραπέμψω στην πρώτη πύλη της φυσικής στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν όλοι οι απαραίτητοι ορισμοί και τα κατάλληλα παραδείγματα για να αντιληφθεί κανείς τι σημαίνει από μαθηματικής πλευράς αυτή η πολύ γοητευτική και μυστηριώδης έννοια, που σχετικά πρόσφατα εμφανίστηκε στα επιστημονικά λεξικά, για να περιγράψει το Χάος, αυτήν την νέα επιστήμη, που φαίνεται πως ερμηνεύει με επιτυχία φαινόμενα από ποικίλους επιστημονικούς χώρους, όπως η ιατρική, η οικονομία, η τεχνολογία κ.α..

Εδώ όμως, ως μέλη μιας - κατά κύριον λόγο - λογοτεχνικής λέσχης ανάγνωσης, είμαστε 'ταμένοι', πρωτίστως, στη Λογοτεχνία και στις όποιες αλληλεπιδράσεις της με τις λοιπές ανθρώπινες δραστηριότητες. Κάτω από αυτό το πρίσμα, λοιπόν, συζητήσαμε χθες, με αφορμή τον Ανδρέα Αναγνώστου, τον ήρωα του Αργύρη Παυλιώτη, μια πλειάδα θεμάτων, που όλα τους ... έλκονταν γύρω από τον ίδιο ελκυστή, που έμοιαζε να είναι ένα δύσκολο και επαναλαμβανόμενο ερώτημα: " Τι είναι αυτό που τελικά καθορίζει (ή προκαθορίζει) τις επιλογές μας και, εν κατακλείδι, την ίδια μας τη φύση;"

Το παραπάνω ερώτημα κυριάρχησε διατυπωμένο σε διάφορες παραλλαγές και έγινε αφορμή αντιλογίας και επιχειρηματολογίας, που όξυναν τη συζήτηση και μας κράτησαν για περισσότερες από τρεις ώρες στον κύκλο της αναγνωστικής συντροφιάς, με αμείωτο ως συνήθως το ενδιαφέρον.
Η ιδιαιτερότητα, για μένα προσωπικά, στη χθεσινή συνάντηση ήταν πως περισσότερο από κάθε προηγούμενη φορά ένιωσα έντονη την παρουσία των ηρώων του βιβλίου ανάμεσά μας.

Αυτό που με μαγεύει στη λογοτεχνία είναι, κυρίως, η δυνατότητα που σου δίνει να ταυτίζεσαι με τους ήρωες ή να τους βάζεις 'απέναντι' διαφοροποιώντας τον εαυτό σου σε όλα ή να τους κατατανοείς, να τους συμπονάς, να συμπάσχεις, να τους κρίνεις, να τους επικρίνεις, να τους κατακρίνεις και γενικά να τους συναναστρέφεσαι με όρους και κανόνες που εξαρτώνται κατ΄ αποκλειστικότητα από σένα, τον αναγνώστη, και τις προτιμήσεις σου.

Ο Αργύρης Παυλιώτης, κινούμενος χωρικά και χρονικά σε πολύ οικείες για μένα περιοχές, μου δίνει μια μοναδική (ψευδ)αίσθηση πως μπορώ να 'μπαινοβγαίνω' στα βιβλία του, με την ίδια ευκολία που περιδιαβαίνω τους δρόμους της πόλης μου, και να συναντώ εκεί τους ήρωες του, που είναι πάντα ακραίοι σε αυτό που είναι, όπως ακριβώς ταιριάζει στους ήρωες!Ανάμεσά τους όμως συναντά κανείς και ανθρώπους, όπως ο Στέφανος Μπ. που - θα έβαζα το χέρι μου στη φωτιά, γι΄αυτό...:) - τους έχει συναναστραφεί κι εκτός των σελίδων του βιβλίου.

Πιθανότατα αυτό ακριβώς το λογοτεχνικό επίτευγμα, είναι που λειτούργησε ως ελκυστής στα μέλη της ομάδας μας κι αποφασίσαμε ομόφωνα να συνεχίσουμε στην επόμενη συνάντησή μας με το Επικηρυγμένο Πρόβλημα, και πάλι του Αργύρη Παυλιώτη ...ή μήπως του Ανδρέα Αναγνώστου, αυτή τη φορά !? :)

Ραντεβού στις 24/04, με ... πολλά παράξενα προβλήματα κι άλλους τόσους επικηρυγμένους ελκυστές ή με όποιον συνδυασμό τα προτιμάτε :)
------------------------------------------------------------------------

Παραθέτω τις σημειώσεις που μου έστειλε η φίλη, συνάδελφος και μέλος της λέσχης Χριστίνα Ζ., η οποία με την επιμέλεια μεταπτυχικού φοιτητή :) κατέγραψε κάποιες από τις ερωτήσεις (Ε) που έγιναν στον κο Παυλιώτη, καθώς και...κάποιες από τις απαντήσεις (Π) που αυτός έδωσε. :)

Π: Ήρθα εδώ με χαρά, τιμή, ευθύνη και αγωνία. Με το μόνιμο άγχος του εκπαιδευτικού, να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του κοινού του, των μαθητών του.

Υπάρχουν δύο επίπεδα ανάγνωσης στο βιβλίο μου: το πρώτο αφορά το μύθο, τους ήρωες, τις συγκρούσεις, τις ανατροπές και τις παράλληλες ιστορίες. Το δεύτερο περιλαμβάνει την ιστορία του αναχωρητή, με την οικολογική της διάσταση, τη θεωρία του χάους, τις μη αντιστρεπτές μεταβολές, όπως το σπάσιμο του ποτηριού, καθώς και το χάος μέσα μας και το χάος έξω μας.


Ε: Έχετε διαβάσει αστυνομική λογοτεχνία;

Π: Ναι, έχω διαβάσει αστυνομική λογοτεχνία, γενικά τις θεωρίες των αστυνομικών μυθιστορημάτων, όμως το αστυνομικό αίνιγμα είναι απλώς και μόνο ένα πρόσχημα στα βιβλία μου, είναι πρόσχημα για την κοινωνική κριτική, η οποία με ενδιαφέρει περισσότερο. Επίσης, με ενδιαφέρει να περνάω επιστημονικά θέματα μέσα στα βιβλία μου: στο προηγούμενο αναφέρθηκα σε μαθηματικά, στο τωρινό στη φυσική και στο επόμενο θα αναφερθώ στους Πυθαγόρειους.

Π: Μία συζήτηση με ένα φίλο μου, εξαίρετο ψυχίατρο στη Θήβα, μου αποκάλυψε ξαφνικά ότι η χαοτική συμπεριφορά κατά τα άλλα φυσιολογικών ανθρώπων κάποια στιγμή της ζωής τους, οφείλεται πολλές φορές σε τραύματα της παιδικής τους ηλικίας, από τα οποία (στο υποσυνείδητο) δεν κατάφεραν ποτέ να ξεφύγουν. Τότε αναφέρθηκε πρώτη φορά η έννοια «παράξενος ελκυστής». Ύστερα από δική μου έρευνα, ανακάλυψα πολλά από όσα αναφέρω στο βιβλίο μου για τη μη προβλεψιμότητα χαοτικών συμπεριφορών και φαινομένων.

Ε: Ακυρώνεται λοιπόν η ελεύθερη βούληση, αν δεχτούμε ως σωστή τη θεωρία του χάους, εφόσον η τραυματική εμπειρία δρα ως ελκυστής και ντετερμινιστικά καθορίζει εκ των προτέρων τη μελλοντική συμπεριφορά του ατόμου;

Π: Όχι ακριβώς. Αυτό που ισχύει είναι ότι είναι δυνατόν να οδηγηθεί το άτομο σε μία ακραία πράξη στο μέλλον. Δε συμβαίνει όμως πάντοτε. Υπάρχει και η περίπτωση της ίασης από το τραύμα.

Η συνεχής επανάληψη συμπεριφορών, όπως π.χ. της Φένιας, αποτελεί ένδειξη για την ύπαρξη ενός ελκυστή – μου θυμίζει την «αιώνια επανάληψη του μαρτυρίου» του Νίτσε. Η ζωή όμως έχει απροσδιοριστίες. Μπορείς να σπάσεις τον κλοιό της προδιαγραμμένης σου πορείας. Τα τραύματα επουλώνονται ή διαφοροποιούνται. Χρειάζεται στη ζωή μας ένα ευρύ ρεπερτόριο συμπεριφορών και στάσεων, που δε λειτουργούν υποχρεωτικά καταστροφικά. Εδώ έγκειται η ελευθερία του ατόμου.

Ε: Κάποιος είπε: «Η επιστήμη και η λογοτεχνία συμπορεύονται και η μία καλύπτει τα κενά της άλλης». Πόσο γίνεται αυτό στα βιβλία σας;

Π: Πραγματικά έγιναν επιστημονικά πειράματα και εκτεταμένες μελέτες με τα χαοτικά φαινόμενα, αυτό λειτούργησε συμπληρωματικά προς τη λογοτεχνία, η οποία κάλυψε τα κενά της επιστήμης μέχρι να εξηγηθούν αυτά. Όπως είπε και ο Κούρτοβικ, το κοινωνικό μυθιστόρημα πάσχει στην Ελλάδα και το έχει υποκαταστήσει το αστυνομικό μυθιστόρημα. Το πιο σημαντικό είναι η κοινωνική κριτική, όχι τόσο το αστυνομικό αίνιγμα.

Ε: Πόσο ο Αναγνώστου είναι ο Αργύρης Παυλιώτης και πόσο οι ήρωες του βιβλίου είναι πραγματικά υπαρκτά πρόσωπα;

Π: Κάθε συγγραφέας βάζει αυτοβιογραφικά στοιχεία μέσα στα έργα του. Συγκρίνοντας εμάς τους δύο λοιπόν, τον Αναγνώστου και μένα, έχουμε ομοιότητες, αλλά και διαφορές. Αυτός ας πούμε είναι εργένης, δεν μπορεί να κρατήσει δεσμό, ενώ εγώ έχω σύζυγο! (γέλια) Κυρίως όμως, πραγματικό πρόσωπο είναι ο αναχωρητής. Το καλό με το να είσαι συγγραφέας, είναι ότι μπορείς και ζεις πολλές ζωές μέσα από τις ζωές των ηρώων σου.

Ε: Αυτό που εντυπωσιάζει είναι οι πολλαπλές αναλύσεις πάνω σε πολλά θέματα μέσα στο βιβλίο: ψυχολογικά, ιστορικά, πολιτικά. Χωρίς να κουράζουν όμως.

Π: Έχω διαβάσει και συζητήσει πολύ.

Ε: Πώς δουλεύει ένας συγγραφέας; Πόσο καιρό παίρνει ένα βιβλίο;

Π: Μπορεί και όλη σου τη ζωή. Έχω μία ιδέα που με κατατρέχει εδώ και δέκα χρόνια και δεν έχω καταφέρει ακόμη να την κάνω βιβλίο. Το μυστικό είναι ένα: επιμονή, επιμονή, επιμονή. Η διαδικασία γραφής είναι αυτό που αξίζει. Είναι μία αυτοανάλυση, ψάχνεις μέσα σου, έρχονται οι εικόνες βασανιστικά, αλλά πολλές φορές λυτρωτικά. Υπάρχουν όμως και οι τεχνικές. Ξεκινάς από μία ιδέα, που βάζεις να εκφράζουν οι χαρακτήρες που διαλέγεις. Γράφω αναλυτικό βιογραφικό κάθε ήρωα και κολλάω μία φωτογραφία του από το αρχείο που διατηρώ, πάνω στη σελίδα του βιογραφικού του. Όταν νιώθω ότι κολλάω, επιστρέφω σ’ αυτό. Αφού στηθεί ο ήρωας, θέτεις το στόχο του και μετά τα εμπόδια. Ο κεντρικός ήρωας πρέπει να είναι ακραίος για να εξυπηρετήσει το μύθο (ακραία ηθικός ή ανήθικος ή καλός ή κακός), οι δευτερεύοντες χαρακτήρες λιγότερο ακραίοι. Δύο δυνατά όπλα είναι απαραίτητα: μνήμη και φαντασία.

Ε: Γίνεται κανείς συγγραφέας παρακολουθώντας απλώς εργαστήρια δημιουργικής γραφής;

Π: Όλοι μας είμαστε λίγο συγγραφείς. Εγώ ξεκίνησα χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις, αλλά στη συνέχεια διάβασα πολύ. Οι καρποί είναι πικροί πάντως. Οικονομικά δεν το συζητάμε. Όμως η διαδικασία αυτοανάλυσης αξίζει. Ζεις κι άλλες ζωές, κάθε είδους και πολυπλοκότητας, κάτι που δεν μπορείς να κάνεις στην καθημερινή σου ζωή.

Π: Το πρώτο βιβλίο το έγραψα στις διανυκτερεύσεις του φαρμακείου της γυναίκας μου. Και όταν αυτή πλήρωσε για να εκδοθεί (οι εκδοτικοί οίκοι είναι πολύ επιφυλακτικοί με τους νέους συγγραφείς), το διαλάλησα παντού: «με εκδίδει η γυναίκα μου!» (γέλια)

Ε: Μπορεί μία ιδέα που είχατε, τελικά να μην αξιοποιηθεί σε βιβλίο;

Π: Αυτό είναι το πιο συνηθισμένο. Δε σημαίνει ότι όλες οι ιδέες που είχες θα προχωρήσουν. Ξεκινάς, το ξαναδιαβάζεις, αν κάτι πάει στραβά το διορθώνεις, ή το απορρίπτεις, εγκαταλείπεις μια ιδέα και ξαφνικά την επαναφέρεις.

Ε: Δεχθήκατε κριτική για το έργο σας; Καλή, κακή; Τοπική, στην Αθήνα;Π: Πολλές φορές. Καλή από εφημερίδες τοπικές και αθηναϊκές, πολλές φορές πιο καλή από όσο την περίμενα, καθώς και από ανθρώπους που δε γνώριζα προσωπικά. Το είδος της κριτικής που δέχεται ένας συγγραφέας πολλές φορές εξαρτάται άμεσα από τις κοινωνικές συναναστροφές του, από τις δημόσιες σχέσεις, από το αν είσαι διαπλεκόμενος. Μόνο μία φορά αντιμετώπισα πολύ άσχημη κριτική από κάποιον για το τωρινό βιβλίο, δεν ξέρω γιατί.

Ε: Ίσως γιατί λέτε πολλές αλήθειες στο βιβλίο σας, την κοινωνική σας κριτική εννοώ.

Π: Ίσως.(γέλια)

Ε: Το βιβλίο σας με έφερε σε μία διάθεση να ανατρέξω στο ίδιο μου το παρελθόν. Ένιωσα να ταυτίζομαι με κάποια σημεία του. Έκανα αξιολόγηση της ίδιας μου της ζωής. Με συνεπήρε η πρόταση: «όλα είναι θέμα πιθανότητας αλλά με την πλάτη της ειμαρμένης».

Π: Μην ξεχνάτε ότι οι πολύ μεγάλες ιδέες ξεκίνησαν από πολύ μικρά πράγματα. η ιδέα του χάους εν προκειμένω ξεκίνησε από μία απλή νιφάδα χιονιού και οδήγησε στα φράκταλς. Μία περιορισμένη επιφάνεια με άπειρη περίμετρο; Δεν το χωράει ο νους μας. Προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε τον Ηράκλειτο, όπως λέει και η προμετωπίδα του βιβλίου. Και το φύλλο της φτέρης έχει την ιδιότητα της αυτο-ομοιότητας. Η ιατρική ασχολείται πολύ με τη θεωρία του χάους: στη μαρμαρυγή της καρδιάς, στην κίνηση του αίματος.

Ε: Ακόμη και η κίνηση της καρδιάς είναι χαοτική, αλλιώς με μία τρομάρα, με ένα ξάφνιασμα θα μπορούσε και να σταματήσει, θα πεθαίναμε εύκολα, αν η κίνησή της ήταν κανονική, ομαλή και προβλεπόταν από απλούς νόμους.

Π: Οι στοχαστικές διαδικασίες είναι μαθηματικά μοντέλα που σήμερα εφαρμόζονται στη μετεωρολογία, στην ωκεανογραφία, στη βιολογία, στα χρηματιστήρια και αλλού. Είναι το ίδιο εργαλείο για τόσο διαφορετικές επιστήμες. Η θεωρία του χάους έχει και αυτή τη βάση της στη φύση. Όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν τη βάση τους στη μελέτη της φύσης. Τα χαοτικά φαινόμενα είναι στα σημεία τους μετρήσιμα, αλλά στη συνολική εικόνα τους μη μετρήσιμα, απρόβλεπτα.

ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΗΝΘΗΚΕ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΥΖΥΓΟ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΥΛΙΩΤΗ, Η ΟΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΜΑΣ.

Ε: Πώς είναι να είσαι σύζυγος ενός συγγραφέα;

Συζ: Ευτυχώς, ο Αργύρης έχει ένα καλό. Μπορεί να είναι συγκεντρωμένος σε κάτι που κάνει, να απαντήσει σε μία άσχετη ερώτηση που του κάνεις, και στη συνέχεια να επιστρέψει εκεί που ήταν σαν να μην έγινε η διακοπή. Το θέμα δεν είναι όταν γράφει το βιβλίο, αλλά κυρίως όταν κάνει την έρευνα με πολύ κόπο και διάβασμα, ο τρόπος που θα τα συνθέσει, εκεί χρειάζεται συγκέντρωση – ευτυχώς λόγω της δουλειάς μου, είμαι φαρμακοποιός, λείπω και πολλές ώρες από το σπίτι.

Ο ΤΕΥΚΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ

Το Σάββατο στις 20 του Φλεβάρη, δεχτήκαμε στην αναγνωστική μας λέσχη την επίσκεψη του Τεύκρου Μιχαηλίδη, συγγραφέα του βιβλίου «Αχμές ο γιος του φεγγαριού», το οποίο είχαμε ήδη διαβάσει και συζητήσει σε προηγούμενη συνάντησή μας, τον Ιανουάριο. Είχαμε κατά συνέπεια ‘προετοιμαστεί ‘ να κάνουμε μια ευρύτατη και ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον συγγραφέα για ένα βιβλίο που επιπλέον την προηγούμενη μέρα στην παρουσίαση που έγινε στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης προσεγγίστηκε με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους, από τους τέσσερις διαφορετικούς ομιλητές, σύμφωνα πάντα με τη δήλωση του ίδιου του Τεύκρου Μιχαηλίδη, ο οποίος φάνηκε να συγκινείται από την υποδοχή που έκανε το κοινό στο βιβλίο του. Στην παρουσίαση της προηγούμενης μέρας ο πρώτος ομιλητής, συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων και φυσικός παρουσίασε τον Αχμές ως ένα «πλήρες και συνεπές» ιστορικό μυθιστόρημα. Ο δεύτερος ομιλητής, φιλόλογος εκπαιδευτικός, θεώρησε πως το βιβλίο αποτελεί άριστο εργαλείο προσέγγισης της μαθηματικής επιστήμης, από ανθρώπους με μειωμένες μαθηματικές ικανότητες ή και μαθηματικοφοβία. Ο τρίτος ομιλητής, σχολικός σύμβουλος μαθηματικών, ‘διάβασε’ στο βιβλίο ένα πλήρες εγχειρίδιο διδακτικής των Μαθηματικών και με μεγάλο ενθουσιασμό υπέδειξε τη χρήση του τόσο για διδακτικά όσο και για παιδαγωγικά θέματα, τα οποία άλλωστε αποδεικνύονται διαχρονικά. Τέλος, η υπογράφουσα, ως τέταρτη ομιλήτρια διατύπωσε τον δικό της ισχυρισμό, ‘Τα Μαθηματικά και η μαγεία έχουν κοινή ρίζα’ και τον τεκμηρίωσε με τα στοιχεία της αιγυπτιακής μυθολογίας που με πολλή μαεστρία καταγράφονται από τον συγγραφέα. Μετά από αυτήν την πολύπλευρη προσέγγιση του βιβλίου, πίστευα πως είχαμε σχεδόν εξαντλήσει τα θέματα και πως στη συνάντηση της επομένης με τα μέλη της λέσχης δε θα είχα να ακούσω κάτι καινούριο. Ε, λοιπόν, για μια ακόμη φορά διαψεύστηκα και αυτό με χαροποίησε ιδιαιτέρως. Οι διάφορες ερωτήσεις που απευθύνθηκαν στον Τεύκρο Μιχαηλίδη έδωσαν το έναυσμα για νέες αφηγηματικές περιπέτειες και διάφορες αποκαλύψεις, όπως ότι στη συγγραφή του βιβλίου οδηγήθηκε από την αγάπη του στην αρχαία αιγυπτιακή ιστορία, που του είχε εμπνεύσει το βιβλίο του Mika Waltari, «Σινουέ, ο Αιγύπτιος», το οποίο διάβασε όταν ήταν μικρός!



Τίποτε δεν πάει χαμένο τελικά, σκέφτηκα. Κάποια στιγμή, σε μια πιθανόν απρόσμενη φάση της ζωής μας εμφανίζονται μπροστά μας οι… κατάλληλες συνθήκες, για αυτό που αγαπάμε, για αυτό που κουβαλάμε μέσα μας, σαν να τραβάει κάποιος τα σωστά νήματα από τον αργαλειό που ξεδιπλώνει το υφάδι της ζωής μας…



Και το άλλο ιδιαίτερα ενδιαφέρον που μας είπε ο συγγραφέας ήταν πως, μη έχοντας κανένα στοιχείο άλλο από τον πάπυρο του Αχμές, (γνωστό ως πάπυρο του Ριντ, από τον άγγλο αρχαιολόγο που τον ανακάλυψε), λειτούργησε όπως η Τρέισυ Σεβαλιέ, συγγραφέας του βιβλίου «το κορίτσι με το σκουλαρίκι», η οποία εμπνεύστηκε το μυθιστόρημά της βλέποντας έναν πίνακα. Με τον ίδιο τρόπο, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, ‘παρατηρώντας’ τα 84 προβλήματα και τα σχόλια τους, στον πάπυρο του Αχμές, ύφανε ολόκληρη την ιστορία της ζωής του χαρισματικού γραφέα και του φίλου του, του κεφτιού Άμανθυ! Και μέσα από αυτή τη διαδικασία κατάφερε να ταξιδέψει, γιατί για τον Τεύκρο Μιχαηλίδη η συγγραφή των βιβλίων έναν βασικό σκοπό έχει: την απόλαυση που παρέχει το ταξίδι σε χώρους που μόνο νοερά μπορούμε να ταξιδέψουμε…
Ειπώθηκαν κι άλλα πολλά κι ενδιαφέροντα τόσο για την προσωπικότητα του Αχμές και του Άμανθυ, όσο και για αυτήν του συγγραφέα του ίδιου, που όμως θα τα φυλάξω …για μένα, ώστε να έχω κι εγώ το υλικό που χρειάζομαι για να διηγηθώ τις δικές μου ιστορίες, όταν έρθει εκείνη η ώρα…:)


Κλείνοντας θα ήθελα, να υπενθυμίσω πως το Σάββατο στις 20 του Μάρτη, στη Λέσχη το θέμα μας θα είναι το βιβλίο «ΠΑΡΑΞΕΝΟΙ ΕΛΚΥΣΤΕΣ», του Αργύρη Παυλιώτη, από τις εκδόσεις Πατάκη। Στη συντροφιά μας θα βρίσκεται και ο ίδιος ο συγγραφέας για να συζητήσουμε όλοι μαζί, τόσο για τον περιώνυμο θεσσαλονικιό ποινικολόγο Ανδρέα Αναγνώστου, ήρωα στο μυθιστόρημα του Αργύρη Παυλιώτη, όσο και για τους Παράξενους Ελκυστές γενικά και ειδικότερα αυτούς που καθορίζουν τη ζωή του καθένα μας… ;)

Αναρτήθηκε από Κατερίνα Καλφοπούλου

Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ 2010 έγινε στις 23/01

Το Σάββατο στις 23 του Γενάρη, πραγματοποιήσαμε την πρώτη συνάντηση του 2010!

Συμπτωματικά πέρυσι η πρώτη συνάντηση της χρονιάς ήταν Σάββατο 24 του Γενάρη.

Και η λέσχη μας καλά κρατεί, συνεχίζοντας για τρίτη χρονιά τις συναθροίσεις και τις συνδιαλέξεις με βιβλία που, κατά κοινή απαίτηση των μελών, άπτονται των Μαθηματικών και του ευρύτερου χώρου τους. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει, ως ένα βαθμό, τη γοητεία που ασκούν τα Μαθηματικά στον κόσμο γενικώς, αν σκεφτεί κανείς πως μεταξύ των μελών περισσότεροι από τους μαθηματικούς είναι οι φιλόλογοι! Βεβαίως η γοητεία ασκείται αμφίπλευρα, με την έννοια πως, ενώ οι μη μαθηματικοί αρέσκονται στο να 'μυούνται' στην ιστορία, στη φιλοσοφία και ενίοτε σε κάποιες τεχνικές (light) των Μαθηματικών, οι ήδη μυημένοι, καθηγητές Μαθηματικών, γοητεύονται με τη σειρά τους, ακούγοντας για τα... είδη του αφηγητή!

Ο ομοδιηγητικός, αυτός που πρωταγωνιστεί και έχει εσωτερική εστίαση, γι' αυτό, ο έρημος, περιορίζεται στα όρια του, αυτοπεριορίζεται σε αντίθεση με τον παντογνώστη αφηγητή που ξέρει τα πάντα και έχει μηδενική εστίαση!

Εδώ να κάνω μια παρένθεση και να πω, ότι αυτό περί 'μηδενικής εστίασης' δε ... μου έγινε εξ αρχής πλήρως κατανοητό. Για να είμαι ειλικρινής, ως μαθηματικός, έχω την εντύπωση πως κάποιος που γνωρίζει τα πάντα, ένας, ας πούμε ...φωτεινός παντογνώστης, θα ήταν προτιμότερο να λέγαμε ότι έχει "πλήρη εστίαση" και όχι μηδενική, αφού, κατ' αντιστοιχία με τα Μαθηματικά, η πλήρης γωνία είναι 360 μοιρών, ένας ολόκληρος κύκλος!

Και πώς γίνεται κάποιος να ξέρει τα πάντα, αν προηγουμένως δεν έχει κάνει τουλάχιστον έναν πλήρη "κύκλο"- ό,τι κι αν σημαίνει αυτό - για να τα μάθει, είτε εμπειρικά είτε μέσω του καθαρού λόγου; Βέβαια αυτές είναι δικές μου απορίες ή ...διαφωνίες, που εκφράζω συχνά στις πολύ ενδιαφέρουσες κουβέντες που γίνονται στις συναντήσεις της Λέσχης, αλλά οι καλοί μας φιλόλογοι βάζουν τα πράγματα στη θέση τους, εξηγώντας πως 'μηδενική εστίαση' σημαίνει ότι δε συμπάσχει ο αφηγητής, που πάει να πει και να πεθαίνει ο ήρωας, αυτός θα συνεχίσει να αφηγείται, χωρίς να ...χύσει ούτε ένα δάκρυ! Τόσο άκαρδος ο φωτεινός παντογνώστης!

Στην τελευταία μας συνάντηση, η ΕΧ είχε αναλάβει να μας εξοικειώσει με τα "εργαλεία", με τα οποία οι φιλόλογοι ξεκλειδώνουν, όπως είπε, ένα κείμενο. Έβαλε, λοιπόν, κάτω τον Αχμές, τον γιο του φεγγαριού, το μυθιστόρημα του Τεύκρου Μιχαηλίδη, και τον έκανε...φύλλο και φτερό! :)

Ξεκίνησε απο το 'Dramatis Personae', τα πρόσωπα του δράματος δηλαδή, που υπάρχει στη σελίδα 7 και περιέχει, όπως είναι αντιληπτόν, όλα τα πρόσωπα που εμφανίζονται στο μυθιστόρημα. Σε σημείωση μέσα σε παρένθεση και ακριβώς κάτω από τον τίτλο 'Dramatis Personae' ο συγγραφέας γράφει (Τα ιστορικά πρόσωπα σημειώνονται με αστερίσκο).

Από την αρχή, δηλαδή, πληροφορείται ο αναγνώστης πως στις σελίδες που ακολουθούν πρόσωπα ιστορικά και φανταστικά θα διασταυρώσουν τις ζωές τους, για να ξετυλίξουν την ιστορία του Αχμές, που είναι ένα ιστορικό πρόσωπο, το οποίο έζησε κάπου ανάμεσα στο 1700 και 1500 π.Χ. στην Αίγυπτο. Πέρα όμως από τον πάπυρο που περιέχει τα 84 λυμένα προβλήματα αριθμητικής και γεωμετρίας και κάποια ιστορικά σχόλια, άλλα στοιχεία για τον συγκεκριμένο γραφέα δεν υπάρχουν, εκτός από την υπογραφή του στο τέλος του παπύρου, που έμεινε στην ιστορία γνωστός ως πάπυρος του Ριντ, και όχι του Αχμές!

Κι ενώ τα ιστορικά στοιχεία είναι σχεδόν ανύπαρκτα, τα "μυθιστορηματικά" είναι πολλά και πλούσια, τόσο που οι συζητήσεις γύρω από αυτά κρατούν με τις ώρες.! Είναι τόσο αληθοφανής η ιστορία του Αχμές, όπως τη φαντάστηκε ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, που φτάνει στο σημείο να μας προβληματίζει, ακόμη και για θέματα όπως το ποια είναι εκείνα τα παιδικά βιώματα που οδηγούν κάποιον στο να ξετυλίξει τη διάνοια που κρύβει μέσα του! Πράγματι ήταν ένα θέμα, στο οποίο μείναμε αρκετά με αφορμή τον Άμανθυ, τον κεφτιού φίλο του Αχμές, τον εκ Κρήτης δηλαδή, που βρέθηκε μικρό παιδί στα χέρια των πειρατών, όταν αυτοί λεηλάτησαν το χωριό του κι έσφαξαν τη μάνα του...Είναι τόσο παραστατικές οι περιγραφές του Τεύκρου Μιχαηλίδη, που τελειώνοντας το βιβλίο μένεις με την αίσθηση πως πολλές σκηνές τις είδες να εξελίσσονται μπρος στα μάτια σου με...σάρκα και οστά και όχι σαν μικρά μαύρα σύμβολα, τυπωμένα πάνω στη λευκή σελίδα.

Ίσως επειδή, όπως μας λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας στο επίμετρο, σελίδα 295,

"Απ' όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, η ιστορία που αφηγήθηκα δεν περιέχει καμιά ψευδή πρόταση. Περιέχει αρκετές αληθείς προτάσεις οι περισσότερες όμως είναι απ' αυτές τις άλλες, που η τιμή αληθείας τους βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα δυο άκρα, δεν μπορούν δηλαδή να χαρακτηριστούν ούτε αληθείς ούτε ψευδείς."

Κι αυτές οι τελευταίες προτάσεις, οι τρόπον τινά 'αχαρακτήριστες', νομίζω ότι είναι ακριβώς αυτές που εμπεριέχουν τη μεγαλύτερη δόση γοητείας :)

Στις 20 του Φλεβάρη, ημέρα Σάββατο, θα συνεχίσουμε την κουβέντα μας γύρω από τον Αχμές, αλλά αυτή τη φορά θα είναι μαζί μας και ο ίδιος ο συγγραφέας!

[Θα φροντίσω, λοιπόν, ίσως για πρώτη φορά από την εποχή των Πανεπιστημιακών μου χρόνων, να κρατήσω λεπτομερείς σημειώσεις, ώστε να σας μεταφέρω τα 'πεπραγμένα' της συνάντησης με τον πλέον αναλυτικό τρόπο.

Εκτός κι αν έρθετε όλοι στη συνάντηση :) ]

ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΥΧΕΣ και με ΑΧΜΕΣ !!!

Με κάποια σχετική καθυστέρηση, λίγο από ανειλημμένες υποχρεώσεις, λίγο από οκνηρία, μα το πιο πολύ από ... σκοπιμότητα, άφησα την ανάρτηση των "πρακτικών" της συνάντησης που πραγματοποιήσαμε στις 19 του Δεκέμβρη να την κάνω σήμερα ή αύριο στην εκπνοή του χρόνου, ώστε να δώσω και τις ευχές ως είθιστε. Για αύριο όμως, μέρα που η πόλη πλημμυρίζει με κάλαντα, έχω προγραμματίσει άλλα. Έτσι, λοιπόν, καταχωρώ τώρα τα πρακτικά, πλην όμως πρακτικά δεν υπάρχουν όχι γιατί η συνάντηση δεν έγινε, μα γιατί εγώ στις συναντήσεις πρακτικά δεν κρατώ και από τους άλλους που κρατούν κανείς δε μου 'χει στείλει!
Αντιλαμβάνομαι τον φόρτο των εργασιών τους, καθώς πρόκειται για ανθρώπους με έντονες πνευματικές δραστηριότητες που χρόνος δεν τους περισσεύει, γι' αυτό θα γράψω όσα από την κουβέντα μας, εκείνο το βροχερό βράδυ, μου έκαναν τη μεγαλύτερη εντύπωση.
Το θέμα μας ήταν, ως γνωστό, το βιβλίο του Andrew Crumey, το οποίο εμένα με είχε ενθουσιάσει και είχα ήδη κάνει δυο αναρτήσεις στο δικό μου blog, εδώ κι εδώ.
Νομίζω πως ο Crumey κατάφερε να δημιουργήσει ακριβώς αυτό το κλίμα που βρίσκεται στο θεωρητικό-επιστημονικό υπόβαθρο της ιστορίας που αφηγείται και δεν είναι άλλο από την άκρως γοητευτική κι απίστευτα ποιητική κβαντομηχανική!
Πιστός στους νόμους της κβαντικής φυσικής που θέλουν το χωροχρονικό συνεχές και τη διττή φύση των υποσωματιδίων, τα οποία άλλοτε ως κύμα κι άλλοτε ως σώμα υπάρχουν ταυτόχρονα παντού και μόνο παρατηρούμενα αποφασίζουν να λειτουργήσουν μονοσήμαντα, ο Crumey, αντλώντας, επί πλέον, ιδέες κι από τον Ίταλο Καλβίνο (βλέπε "αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης...") καταφέρνει να γράψει τρεις διαφορετικές ιστορίες, διαφορετικές τόσο στο χώρο και στο χρόνο όσο και στο ύφος. Οι ιστορίες όμως έχουν όλες έναν κοινό παρονομαστή: τον Τζον Ρίνγκερ! Ή μήπως τον Χάρυ Ντικ; Ή και τους δυο μαζί που όταν εστιάζεις πάνω τους γίνονται πότε ο ένας, πότε ο άλλος, ακριβώς όπως ένα υποσωμάτιο!!! χχχ. Τέλεια η σύλληψη του Crumey.
Αλλά αυτά, που γράφω τώρα εδώ, νομίζω πως σε γενικές γραμμές δεν έγιναν πλήρως κατανοητά στη συντροφιά μας, επειδή δεν έχουμε συνηθίσει σε τέτοιες "αντικανονικές", μη γραμμικές αφηγήσεις. Είμαστε μάλλον συνηθισμένοι στη γραμμική αφήγηση, όπως είναι π.χ. η δομή της αρχαίας τραγωδίας, που πολλοί συγγραφείς μιμούνται και ηχούν ευχάριστα στα αυτιά και στα μάτια μας, γιατί δε μας αναγκάζουν να βγούμε από τον εγγενή τρόπο σκέψης μας, που μάλλον είναι ντετερμινιστικός, αλλά μπορεί και να μην είναι...

Βέβαια, η κουβέντα τράβηξε πολύ και οι διαφορετικές απόψεις περί λογοτεχνικότητας ή μη του Crumey αντιπαρατέθηκαν και διασταυρώθηκαν και ... γέμισαν, για μιαν ακόμη φορά, τις μπαταρίες μας, με αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο που πετυχαίνει μια καλή κουβέντα με τους συν-αναγνώστες! Πολύς λόγος έγινε και για την πιστότητα της μετάφρασης και την αδιαμφισβήτητη γνώση του αντικειμένου, αλλά και την ικανότητα του μεταφραστή, του Τεύκρου Μιχαηλίδη, που είναι ο συγγραφέας του μυθιστορήματος που επιλέξαμε για την επόμενη συνάντησή μας, στις 23 του Γενάρη, στο ίδιο μέρος, την ίδια ώρα...
Γι' αυτό, φίλες και φίλοι, όσοι σκοπεύετε να είσαστε κοντά μας εκείνο το Σάββατο και δεν έχετε ακόμη διαβάσει τον Αχμές, το γιο του φεγγαριού, για τον οποίον έχω ήδη γράψει κάτι εδώ, αρχίστε να τον διαβάζετε, για να έχουμε να λέμε :)

Πριν κλείσω να πω ότι η μεθεπόμενη συνάντηση μας, παρουσία του μεταφραστή του Μόμπιους Ντικ και του συγγραφέα του Αχμές του γιου του φεγγαριού, (από τις εκδόσεις Πόλις και τα δυο), θα γίνει στις 20 του Φλεβάρη!

Μέχρι τότε

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ

ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΤΟΣΕΣ ΑΠΑΛΑΥΣΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΟΥΛΕΣ

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΝ :):):)

με την αγάπη μου
Κατερίνα

ΤΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

"Το Σάββατο 21/11/2009 στο φιλόξενο χώρο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Χαλκιδικής (Σβώλου 10) ξανανταμώσαμε, εγκαινιάζοντας και επισήμως την τρίτη χρονιά της λειτουργίας της Λέσχης μας με το βιβλίο του Adrew Crumey, Η αρχή του Nτ' Αλαμπέρ.
Ο Μάκης Καραγιάννης που είχε αναλάβει την παρουσίση του βιβλίου, έκανε μια σύντομη αναφορά στη ζωή του συγγραφέα και στη συνέχεια στην υπόθεση του έργου. Παράλληλα έθιξε θέματα που αφορούν τόσο την επιστημονική πλευρά του βιβλίου (οι Νόμοι του Νεύτωνα, η αρχή του Ντ' Αλαμπέρ, Διαφορικός Λογισμός, Θεωρία Σχετικότητας), όσο και τη λογοτεχνική, εστιάζοντας κυρίως στη μεταμοντέρνα τεχνική αφήγησης. Και, όπως ήταν αναμενόμενο, η συζήτηση στη συνέχεια "άναψε" με ερωτήσεις, θέσεις, αντιρρήσεις για θέματα σχετικά με: α) τη συμβολή του διαφωτισμού στην εξέλιξη της ευρωπαϊκής σκέψης, β) την αποτίμηση του ορθολογισμού τότε και σήμερα, γ) το επιστημολογικό πρόβλημα των Μαθηματικών, δ) την αστική κοινωνία του Παρισιού κατά την προεπαναστατική εποχή και το ρόλο των γυναικών, ε) την προσωπικότητα του ίδιου του Ντ' Αλαμπέρ, όπως αναδεικνύεται στο βιβλίο, και στ) το μεταμοντερνισμό και τον τρόπο γραφής του συγκεκριμένου μυθιστορήματος που φαίνεται ότι προκαλεί μια αμηχανία στο μη μυημένο αναγνώστη.

Κλείνοντας καταθέσαμε τη γνώμη μας για το αν μας άρεσε το βιβλίο ή όχι. Διαπιστώσαμε ότι οι γνώμες διίστανται και μάλλον έχει δίκιο τελικά ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, ο μεταφραστής, που συνιστά στον αναγνώστη να γνωρίζει ότι : " [...] πιάνοντας το βιβλίο στα χέρια του εμπλέκεται σε μια πολυτάραχη διαδικασία αγάπης και μίσους, οργής και κατανόησης. Σε μια περιπέτεια που δεν τελειώνει στην τελευταία σελίδα του βιβλίου, όπως και δεν αρχίζει στη πρώτη." Για το ίδιο μας βεβαίωσε και ο Γιάννης Σουλτανίδης, που έχει αναλάβει την παρουσίαση του επόμενου βιβλίου"

--------------------------------------------------------------------------------------------
Θέλω να ευχαριστήσω την κα Ε.Χ. που είχε την ευγένεια να κρατήσει τα πρακτικά από τη συνάντηση, ώστε να τα αναρτήσω εδώ, για να ενημερωθούν όσοι φίλοι της Λέσχης δεν ήταν παρόντες.
Εύχομαι σε όλους να είναι καλά και να ανταμώσουμε στις 19 του Δεκέμβρη, με το καταπλητκτικό "Μόμπιους Ντικ", επίσης του A. Crumey, για το οποίο θα συμφωνήσω με τον Γιάννη Σουλτανίδη, πως είναι ακριβώς όπως το "Η αρχή του Ντ' Αλαμπέρ" όσον αφορά στην πολυτάραχη διαδικασία αγάπης-μίσους, που είναι διάχυτη από την αρχή μέχρι το τέλος του βιβλίου ή, για να είμαι ακριβής, δεν περιορίζεται στις σελίδες του βιβλίου, προχωράει πολύ πριν και πολύ μετά από αυτές με την ίδια ακριβώς ελαφρότητα που το δίπολο "αγάπη-μίσος" γίνεται συνώνυμο της ζωής μας.