Αντιλαμβάνομαι τον φόρτο των εργασιών τους, καθώς πρόκειται για ανθρώπους με έντονες πνευματικές δραστηριότητες που χρόνος δεν τους περισσεύει, γι' αυτό θα γράψω όσα από την κουβέντα μας, εκείνο το βροχερό βράδυ, μου έκαναν τη μεγαλύτερη εντύπωση.
Το θέμα μας ήταν, ως γνωστό, το βιβλίο του Andrew Crumey, το οποίο εμένα με είχε ενθουσιάσει και είχα ήδη κάνει δυο αναρτήσεις στο δικό μου blog, εδώ κι εδώ.
Νομίζω πως ο Crumey κατάφερε να δημιουργήσει ακριβώς αυτό το κλίμα που βρίσκεται στο θεωρητικό-επιστημονικό υπόβαθρο της ιστορίας που αφηγείται και δεν είναι άλλο από την άκρως γοητευτική κι απίστευτα ποιητική κβαντομηχανική!
Πιστός στους νόμους της κβαντικής φυσικής που θέλουν το χωροχρονικό συνεχές και τη διττή φύση των υποσωματιδίων, τα οποία άλλοτε ως κύμα κι άλλοτε ως σώμα υπάρχουν ταυτόχρονα παντού και μόνο παρατηρούμενα αποφασίζουν να λειτουργήσουν μονοσήμαντα, ο Crumey, αντλώντας, επί πλέον, ιδέες κι από τον Ίταλο Καλβίνο (βλέπε "αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης...") καταφέρνει να γράψει τρεις διαφορετικές ιστορίες, διαφορετικές τόσο στο χώρο και στο χρόνο όσο και στο ύφος. Οι ιστορίες όμως έχουν όλες έναν κοινό παρονομαστή: τον Τζον Ρίνγκερ! Ή μήπως τον Χάρυ Ντικ; Ή και τους δυο μαζί που όταν εστιάζεις πάνω τους γίνονται πότε ο ένας, πότε ο άλλος, ακριβώς όπως ένα υποσωμάτιο!!! χχχ. Τέλεια η σύλληψη του Crumey.
Αλλά αυτά, που γράφω τώρα εδώ, νομίζω πως σε γενικές γραμμές δεν έγιναν πλήρως κατανοητά στη συντροφιά μας, επειδή δεν έχουμε συνηθίσει σε τέτοιες "αντικανονικές", μη γραμμικές αφηγήσεις. Είμαστε μάλλον συνηθισμένοι στη γραμμική αφήγηση, όπως είναι π.χ. η δομή της αρχαίας τραγωδίας, που πολλοί συγγραφείς μιμούνται και ηχούν ευχάριστα στα αυτιά και στα μάτια μας, γιατί δε μας αναγκάζουν να βγούμε από τον εγγενή τρόπο σκέψης μας, που μάλλον είναι ντετερμινιστικός, αλλά μπορεί και να μην είναι...
Βέβαια, η κουβέντα τράβηξε πολύ και οι διαφορετικές απόψεις περί λογοτεχνικότητας ή μη του Crumey αντιπαρατέθηκαν και διασταυρώθηκαν και ... γέμισαν, για μιαν ακόμη φορά, τις μπαταρίες μας, με αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο που πετυχαίνει μια καλή κουβέντα με τους συν-αναγνώστες! Πολύς λόγος έγινε και για την πιστότητα της μετάφρασης και την αδιαμφισβήτητη γνώση του αντικειμένου, αλλά και την ικανότητα του μεταφραστή, του Τεύκρου Μιχαηλίδη, που είναι ο συγγραφέας του μυθιστορήματος που επιλέξαμε για την επόμενη συνάντησή μας, στις 23 του Γενάρη, στο ίδιο μέρος, την ίδια ώρα...
Γι' αυτό, φίλες και φίλοι, όσοι σκοπεύετε να είσαστε κοντά μας εκείνο το Σάββατο και δεν έχετε ακόμη διαβάσει τον Αχμές, το γιο του φεγγαριού, για τον οποίον έχω ήδη γράψει κάτι εδώ, αρχίστε να τον διαβάζετε, για να έχουμε να λέμε :)
Πριν κλείσω να πω ότι η μεθεπόμενη συνάντηση μας, παρουσία του μεταφραστή του Μόμπιους Ντικ και του συγγραφέα του Αχμές του γιου του φεγγαριού, (από τις εκδόσεις Πόλις και τα δυο), θα γίνει στις 20 του Φλεβάρη!
Μέχρι τότε
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ
ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΤΟΣΕΣ ΑΠΑΛΑΥΣΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΟΥΛΕΣ
ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΝ :):):)
με την αγάπη μου
Κατερίνα
με την αγάπη μου
Κατερίνα
Κατερίνα,
ΑπάντησηΔιαγραφήσχετικά με τον Crumey και το Μόμπιους Ντικ, νομίζω ότι δεν έγινα αντιληπτή κατά την τελευταία συνάντηση μας στη Λέσχη. Ίσως λόγω έλλειψης χρόνου, ίσως λόγω της αποσπασματικότητας που από τη φύση της έχει η προφορική ανταλλαγή απόψεων, εντέλει (όπως επιβεβαιώνει και το παρόν γραπτό σχόλιό σου)αποχώρισες από τη συζήτηση με την εντύπωση ότι ο συγγραφέας δεν αξιολογήθηκε όπως του άξιζε από όλο το ακροατήριο.
Κάτι τέτοια κενά κατανόησης όμως έρχονται να καλύψουν τα blogs, μας δίνουν χώρο και χρόνο να ανταλλάσσουμε γραπτά και ( ίσως πιο) νηφάλια τις απόψεις μας. Κάνω λοιπόν χρήση των δικαιωμάτων που μου παρέχει το ιστολόγιο και καταθέτω και τα εξής:
εκείνο που δεν κατάφερα να καταστήσω ίσως κατανοητό είναι ότι εκτιμώ την συνθετότητα της αφηγηματικής πλοκής του Crumey και θεωρώ λογοτεχνικό του επίτευγμα το ό,τι εφάρμοσε ουσιαστικά την κβαντική φυσική στο λογοτεχνικό πεδίο, δημιουργώντας δύο ήρωες που υπάρχουν ταυτοχρόνως σε δύο εκφάνσεις/ προσωπικότητες. Η μεταφραστική δεινότητα του Μιχαηλίδη είναι δεδομένη και η ακρίβεια των υποσημειώσεών του υπερεπαρκής.
Θα επαναλάβω όμως ότι από το συγκεκριμένο μυθιστόρημα απουσιάζουν εκείνοι οι αφηγηματικοί δείκτες («άγκιστρα») που θα καθοδηγούσαν ή θα παραπλανούσαν -με υπαινικτικό πάντα τρόπο- την προσοχή του αναγνώστη. Έτσι το κείμενο θα αποκτούσε, κατά περίσταση, εκείνη τη διαύγεια ή τη σκοτεινότητα, την ελαφρότητα ή την αυστηρότητα, με άλλες λέξεις τη λογοτεχνική πλαστικότητα που είναι απαραίτητη για να συνομιλήσει με τον αποδέκτη του σε περισσότερα του ενός επίπεδα, δηλαδή όχι μόνο εγκεφαλικά, αλλά και συναισθηματικά.
Η κουβέντα που ακούστηκε στη Λέσχη ήταν ότι ο Crumey υπολείπεται σε λογοτεχνικό ύφος (δε θυμάμαι την ακριβή διατύπωση). Νομίζω ότι το σωστότερο είναι να πούμε ότι ο Crumey δεν είναι ο μεγαλύτερος δεξιοτέχνης στην αναπαράσταση και τη δημιουργία συναισθημάτων, που είναι το μισό κάθε λογοτεχνικού εγχειρήματος. Και τα συναισθήματα στη λογοτεχνία δεν είναι θέμα αριστοτελικού κανόνα. Από την εποχή της τήρησης των αριστοτελικών συμβάσεων και της καλολογίας μέχρι σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι. Είναι το στοίχημα της προσωπικής εμπλοκής, σύγκρουσης οπτικών γωνιών, με δύο λέξεις της δημιουργίας, με όχημα πάντα τις λέξεις και όχι μόνο τις ιδέες, μιας «κατάστασης» στην οποία ο αναγνώστης παραδίδεται ανίσχυρος μπροστά στη μαεστρία του συγγραφέα.
Κλείνω, αν μπορεί ποτέ να κλείσει ένα τέτοιο θέμα, μ’ ένα παράθεμα από το ίδιο το κείμενο του Crumey που απαντά με τον καλύτερο τρόπο στη διαφοροποίηση λογοτεχνίας-φυσικής:
"ΌΧΙ" ΕΙΠΕ Ο ΡΙΝΓΚΕΡ, "ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΤΣΙ. ΑΦΑΙΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ-ΤΗ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ, ΑΝ ΠΡΟΤΙΜΑΤΕ ΝΑ ΤΗΝ ΠΟΥΜΕ ΕΤΣΙ-, ΚΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΜΕΝΕΙ, ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ Η ΨΕΜΑΤΑ."
Μα η λογοτεχνία, προσθέτω εγώ, είναι πέραν της αλήθειας και του ψέματος, είναι μια αλήθεια καθ’ εαυτή.
Αυτά τα λίγα για την ώρα. Όσο για τον Αχμές , επιφυλάσσομαι να τα πούμε από κοντά. Δεν θέλω να προκαταλάβω όσα θα ειπωθούν στη Λέσχη.
Κέλλυ Πάλλα
Γειά σου Κέλλυ!
ΑπάντησηΔιαγραφήπολλά καλά έκανες και τα έστειλες έτσι αναλυτικά.
Θα πούμε τα υπόλοιπα το Σάββατο,
δηλαδή κάποια από τα υπόλοιπα,αφού το μόνο βέβαιο είναι πως είναι ανεξάντλητα :)
Το απόσπασμα που παραθέτεις από τον Ρίνγκερ, το έχω συμπτωματικά χρησιμοποιήσει σε μια "αντιπαράθεση" Ρίνγκερ - Τσέχοφ!
http://mathandliterature.blogspot.com/2009/12/puzzle.html
φιλιά